مسمومیت گوش (ototoxicity) به آسیب گوش، به ویژه حلزون گوش، اعصاب شنوایی و وستیبول گوش بر اثر برخی مواد سمی اطلاق میگردد. اختلالات موقت و یا دایم بر روی حس تعادل و قوای شنوایی از جمله تاثیرات این قبیل مواد سمیت زا میباشد. غالب اوقات با قطع مصرف داروهای مضر دستگاه شنوایی، مشکلات شنوایی ایجاد شده بر طرف گردیده و قوای شنوایی به حالت اول باز میگردد. اما گاهی اوقات صدمات وارده دائمی بوده و حس شنوایی میتواند کاهش و یا کاملا از بین برود. تاکنون 130 دارو که اثر مسمومیت زایی آنها بر روی گوش اثبات گردیده، شناسایی شده است.
علایم مسمومیت گوش:
از دست رفتن موقت و یا دایم حس شنوایی-سر گیجه-زنگ زدن گوش-مختل شدن حس تعادل.
نکته: عناصر مسمویت زا میتوانند به شکل دارو (تزریق وریدی، خوراکی و یا قطره گوش) و یا به شکل بخارات سمی وارد جریان خون شوند.
مواد سمی برای گوش:
1- آنتی بیوتیک های گروه آمینوگلیکوزیدها (aminoglycosides): نظیر جنتمایسین (gentamicin)، کانامایسین (kanamycin)، آمیکاسین (amikacin)، نئومایسین (neomycin)، استرپتومایسین (streptomycin)، توبرامایسین (tobramycin)، آمـــــفـــــــــوتریسین (amphotericin)، کاپرئومایسین (capreomycin)، پارومومایسین (paromomycin)، دی هیدرو استــــرپتومایسین (dihydrostreptomysin)، نتیل مایسین (netilmycin)
2- دوز بالای آنتی بیوتیک های گــــروه ماکرولید ها (macrolides): اریترومایسین (erythromycin)، آزیترومایسین(azithromycin)، روکسی ترومایسین (roxithromycin)، دیریترو مایسین (dirithromycin)، کلاریترومایسین (clarithromycin).
3- سایر آنتی بیوتیکها: ونکومایسین (vancomycin)، سولفونامیدها (sulfonamides)
4- ادرار آورها: استازولامید(acetazolamide)، بومتانید(bumetanide)، اتاکرینیک اسید(ethacrynic acid)، فوروسمید (furosemide)، هیدرو کلرتیازید(hydrochlorthiazide).
5-ضد التهاب های غیر استروئیدی: آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک.(مصرف زیاد آنها باعث ایجاد زنگ گوش و کاهش شنوایی میشود)
6-داروهای ضد سرطان (شیمی درمانی): سیسپلاتین (cisplatin)، کاربوپــــلاتین (carboplatin)، بلئومایسین (bleomycine).
7-داروهای قلب: فلکائینید (flecainide)، متوپرولول (metoprolol)، پروپرانولول (propranolol)، کوئینیدین (quinidine).
8-داروهای ضد مالاریا: کوئینین سولفات (quinine sulfate).
9-سایر داروها: بلوک کننده های کانال کلسیم، دسفروکسامین(desferroxamine)، میزوپروستول(misoprostol).
10-کورتیکواستروئیدها: کورتیزون، استروئیدها.
11-حلال ها، بخارات سمی و مواد شمیایی: نظیر قلع، سرب، جیوه، منگنز، آرسنیک، تینرهای رنگ، بوتانول، بنزین، بوتیل نیتریت، کربن دی سولفاید، استایرن (styrene)، تولوئن (toluene)، تریکرواتیلن (trichloroethylene)، اگزیلن(xylene).
12-بی حس کننده ها: لیدوکائین.
13-الکل، کافئین و نیکوتین.
14- مصرف استامینوفن ایجاد مسمویت نمی کند. اما مصرف همزمان استامینوفن و هیدوروکودون (hydrocodone) حتی میتواند به ناشنوایی بینجامد.
نکته: کلیه داروهای ضد افسردگی و آرام بخشها در تعادل بدن ایجاد اختلال میکنند، اما این اثر ارتباطی به سمیت آنها بر روی گوش ندارد.
پیشگیری:
اجتناب از مصرف داروهای واجد سمیت برای گوش مگر زمانی که توسط یک پزشک متخصص تجویز شده باشد. همچنین کنترل دقیق میزان صحیح مصرف دارو الزامی است.

 نوشته شده توسط امیر تیموری در جمعه 88/3/22 و ساعت 10:32 صبح | نظرات دیگران()